Portland çimentosu su ile karıştırıldığında meydana gelen ekzotermik reaksiyon sonucu ısı çıkışı olur. Çimento hidratasyonu ile ortaya çıkan ısı, beton sıcaklığını artırır ve özellikle oluşan ısının betondan uzaklaşmadığı koşullarda, bu sıcaklık yükselişi sertleşmekte olan betonda hacim değişimine sebep olur.
Çimento Kalorimetresi, düşük ısılı portland çimentolarında hidratasyon ısısının belirlenmesinde kullanılır. Cihaz, Dewar termosuna ısı yalıtımı sağlayan bir kutu, elektrikli bir karıştırıcı, bir huni ve yüksek çözünürlüklü pille çalışan elektronik termometreden oluşur.